KA CHAN PUAL [A -B®® Story]

4.KA CHAN PUAL

Ziaktu: Becky Rafa Renthlei

-B®®

Shadow of the life

[Recap]

U Mapuia nau Thlamuana a la awm ve renga eng vangin nge an fa u ber hian in a chhuahsan an hlauh em em, eng emaw zêp rûk an la nei cheu a ni ang. A natna reng an thupsak rei em mai. Tin, nupui nei mai tur ang leh hualsak neia insawi siin tun thlengin an la neihsak bawk si lo.

Thil mak a ni. 

Ka hriat chhuah ngei a ngai, hriat ka tum ru ta rân a, a pa khan ka awm loh hlanin thiam takin a rilru a sawhsawn sak thei bawk.

Atuni an chah haw rum rum bawk a, thil fel lo chu a awm a ni...

Kei min duh lohna phêna thil inthup leh inphûm ru hi eng nge ni ang?

*****

In hnuaiah dârkâr chanve dawn ka tei kual tawh a, u Mapuia te an la reh ṭhiap. Tih tur ber pawh hre lovin pawnlama an plant hun mawi tak tak te chu ka en kual dan dan a, ka nu leh pa'n chanchin an hriat hunah engtin tak min ti ang maw?

Ka u mawlh ka khawngaih, min duhsaka min khawngaih luatah chhungte huat rawn a hlawh dawn si a; pa ṭawng tam nih loh sa nak alaiin ka lainat lâwk. Mahse, tuna ka dinhmun leh ka awmna hmun ngaihtuah hian thil ṭha ti niin ka inhre ve bawk si.

Ka û khan a sawi dik hi ka tia, khawvela kan inhmangaih hun chhung hi a rei lo. Thihna avang te uirena sual leh thil dang kawng hrang hrang avangin inṭhenna a thleng ṭhin a, hun ṭha ka neih lai leh u Mapuia tana ka inpêkna hian eng emaw zawng talin rah ṭha a chhuah ka beisei tlat.

Páwna ka tei sek lai chuan nu ber pi Biakliani a rawn chhuak a, min en vung vung chung hian, "I naupan anga en ngawt chi pawh i lo nih loh tawp hi, ka fapa rilru i kuai her hneh sawh em mai, han indan pui vaih teh, kei aia tawrh hlelhawm an awm lovang," a rawn tih chuan ka ner sak.

"In dan chungchangah sawi theih ka nei ve hleinem, u Mapuia rilru hneh tum ula a thu thuin ka awm mai dawn alawm," ka ti ve ngat.

"Zomuan, hei hi hria la ka duh, i chhungte nena in thuruala ka fapa rosum neih in tum a nih vaih chuan tuna i naupai lai kha venhim duhin i phî ruai mai ang, ka hnathawh i hriaa ka tan eng mah harsa a awm lo tih hria ang che," a ti hmak hmak a, a nui hmel hi ka huat chi, a ngo hleng hlung bawk si a, ka nel zawng a ni teh hrep lo. 

"Ka lo hrereng dawn nia, i fapa hlimna lâksak chiah hi em ni thiam i neih, ka naupan vanga min zuam a nih chuan min zuam sual ang, a chhan chu, chuti mai maia palzama nek luih theih ka ni bik lo aw, mualpho huam leh nu leh pa thlauhthlaa ka zui i fapa pawh hian ka rilru ang tho a pu ve a nia," zâm map lovin ka ti ve sak sak a, a meng phâwk ngei mai.

"Kan la hria ang chu..." tih pahin pot pakhat a châwi sawna ka dinna bulah a nghat zui chawrh. A va han thinchhe ngawih ngawih tak.

Min be tawh lovin pot a sawn kual a, u Mapuia'n min lo ko zui ta bawk nen inchhungah ka lut ta a, pu Zoliana sitting room ah a lo ding a, kawngka biang vuanin u Mapuia a ding thung a, an hmel en ringawtin eng mah a hriat theih loh.

"Náno, ka pa nen kan lo sawi dun a, tun atan chuan hetah kan cheng rih ang aw, i u Ropuia hnen aṭanga chanchin kan hriat hunah palai te pawh an kal turah ngai ila, dan anga ka nupui i nih an phal hma chuan ka hnenah i awm rih ang a, hruai an tum che pawhin ka remti dawn miah lo a nia," dam thluam hian u Mapuia'n a ti a, a rûkin ka lawm hle.

"I tih dan dan a ni mai, nu leh  pa kianga awm te chu a thlamuan thlâk alawm," ka lo ti ṭha ve mai a, pu Zoliana'n min melh rulh.

Ka rilru tak tak pawh a ni a, hmun hrana kan chen daih te chuan an thil thup leh u Mapuia laka an rilru put hmang ka tan hriat chhuah a har dawn a, chuvang chuan an hnena kan chen rih hi a ṭul tlat.

"I tan a harsat loh chuan ka nu, ka pa, tiin i ko thei ang," u Mapuia'n a ti leh a, ka lo bu nghat nghat. 

Diki'n lunch tur a buatsaih a, pui turin ka phei ve ta a, anni pafa erawh chuan sumdawnna chungchang an sawi niin ka hria, beng ka chhi ru kar a, u Mapuia hian hna nghet a nei reng a, nizana an sawi dan hmangah kha chuan a hmingin a hna hi a thawk ve mai mai niin a lang. Contract lian tham tak tak a pa hriatpuinain a khawih tel a ang riau a, hei vang tepawh hi a ni mahna a nu leh pain a chhuah an hlauh em em.

Cancer ni mah se chutiangin amahah ṭhat lohna hmuh tur a tam viau lo. Nge, dâwt hmangin a natna hi an phuahchawp zâwk; mahse, damdawi a ei tam si a, dâwt a nih ka ring chiah bawk si lo. Huiss, kei ve mai tan hian vawikhata hriat vek chi ninghal lo chuan a...

Chawhnu dâr hnihah Atuni hruai turin u Mapuia kal a tum a, "Lokal ve ta che," tia min sawmna chu 'aw' tia chhân ka chak. Mahse, ka chhân hma hmain ka nuin (u Mapuia nu Biakliani, ka nu tiin ka sawi zel tawh ang) "Naupai laia thui deuh deuh lirtheia chuan a ṭha lo, fimkhur thuhlaah kal lo mai rawh se, bâkah thawmhnaw te hi a nei mang si lova rai kawr a mamawh thuai dawn a, Atei nen ngaihven rawh se," a lo ti zung zung a, a sawi dan hmangah u Atei a haw miah lo a ang.

Chutia a nuin a tih tâkah chuan u Mapuia pawhin, "Lo mu hahdam daih rawh aw, ka rei lutuk bik nang, ina awm i peih loh leh Atei te inah ka dah rih dawn che nia," a nu thusawi hnial ni chiah si lo hian a ti ta a. Pa ber a inrawlh lo teh tlat.

Kan nupain ti tawh mai ang in chungah kan inzui chho a, "I thawmhnaw kan pack ve em em a, chawplehchilhin i ṭhulh daih a," nui chunga ka tih chuan, "In dan nan khua a la tlai hleinem, man leh mual inti fel ila, i nu leh pa ka chhung te'n hmin phawt rawh se, chumi hnuah chuan ro hran kan la rêl dawn nia," tiin a lamah min pawt hnai a, "Ka duatnu, vawikhat tih zuaina hun ka nei," tiin min rawn fawp a.

"A chi tawh loh, kal phawt la," tia nemsawn ka tum chuan a lo ṭang na ngang mai, "Kum thum chhunga ka chân kha nitin neih let vek ka tum," nui suk chunga tiin khum lam min panpuia ka ṭang buai ta lo.

Min fawp reng chungin khumah min ṭhut tir a, ka thawmhnaw inbel rang zeta min hlihsakin amah pawh a inphelh zui zat.

"Eng tikah mah ka kham thei ngai lovang che," tia a sam hui puatin min fawp zawm leh nghal a, kei pawhin a chhân dan tawk tur ka thiam tawh. Zei hûrh lo mahila a mamawh a neih theihna tura dawnsawn dan tawk ka inzir belh miau alawm.

A ta ka ni a, ka tan a hmasaber a nih angin ka fa lo la piang tur pa a ni. Eng mahin a pawlh dal lo. 

U Mapuia'n bathroom-a min pawm phei laiin ka lo phun hlak a, "Nupui tetakte neih chu pa zawk kan hahdam tihna, i ṭhan belh tawh loh ka beisei," tiin shower hnuaiah min nghat a, hun a neih tam tawk loh avanga pawi a tih thu leh zan lamah a chhunzawm leh dawn tih sawiin shower gel min hnawih a, ka zak duh tingtang tawh lo. 

Lengpui pana a kal tur páwn thleng ka thlah a, siai zauh chung hian, "Atei ko chho rawh, chuti lo chu ka awm loh hlanin an lo hau ang che," tiin a nui a, kan inman thiam rap. 

A nu leh pa Sakei rilṭam ang maia hahum fo ṭhin te rilru kei aiin a hrechiang a, min venhim a tumnaah ka ngai. Thuawih takin u Atei ka call ta nghal a, "Ka lo chho dawn, Atuni nen kan inbe zo chiah," a rawn ti a, ka thaw huai.

Atuni Atuni anti teh fo a, a hming te reng reng hi a, a nasat hmel siah.

Kan room ah nichina u Mapuia thawmhnaw phawrh darh kan chin fel tâk loh kha ka rem fel a, dârkâr 40 vel an inah ka cheng ve ta chu a nia, an zia pawh a kip a kawiin hre lo mahila ka rin hriat mai. 

Thlamuana hi an naupang ber niin Atuni leh Atei phir anni a, u Mapuia aiin kum 5 laiin an naupang, Thlamuana leh Atei te inkârah kum thum a tla a, mak ka tih ve mai mai chu Mahindra company a manager hna chelh siin thâwk leh khatah state dangah a rawn zin thut thei te hi a mak ve hrim hrim. 

Commerce subject la ka ni a,  sumdawn dan leh a kalphung chu ka hre ve nual. Company neitu pawh ni lo lehnghal rang taka a zin chhuak thei hi a chhuanlam a ṭha hle ang tih a hriat sa.

U Mapuia wardrobe lian zetah chuan ka thawmhnaw beitham tak chu ka rem ve a, drawer pakhat chahbi invuahsa chuan ka mit a la tlat pek. A neitu phalna la hmasa lova en ka hreh viau rualin min turtu a na em a, ka hawng chhin ta nge nge a, file chi hrang hrang pali zet a lo awm. Medical file vek a ni a, ka'n keu thuak thuak a, signature petu u Mapuia ni lovin Thlamuana tih zel a ni chu a mak riau. 

Delhi lam aṭanga lokal vek a ni a, biopsy result te, CT Scan leh MRI chenin u Mapuia hmingpum a awm lo reng reng, damlo hmingah Lalrinkima tih a ni lawi bawk si a, ka lo hriat dan chuan Thlamuana hi lehkha zir lai niin Atuni nena awm dun an ni. A upa zawk hminga hriatpuina awm si lovin a nau mipa zawkin engkim a buaipui hi thil mak a ni a tih loh theih loh.

File check-a ka lo buai fe laiin u Atei'n min rawn ko ta a, rang takin ka in dah fel zung zunga ka thaw a sa phat. 

"Náno, ka bazarpui ang che ka lo ti a nia, in insawn leh dawn si lo a," tiin a nui kar kar a, u Mapuia leh ka pa inbiak dan te ka sawi ve a, "Keimah zawkin ka luhkhunga indan pui nghal rum rum kha a fuh lo, miin min dem lutuk dawn asin, a theih chen chen chu heta chén hi ka duh, man nei lo ka la ni rih," tiin ka nui ve a.

"Atuni a awm ve chuan hlau angin lang duh miah suh ang che, na taka a ṭawngkhum che pawhin a aia nasain chhâng lêt la, i champion a ni mai, a rilru a chhe miah lo nain mahnia tal ṭhang leh duh duh nei theia khawsa a ni a, a mah hlautu aiin hlau miah lova chhâng ngam zat zattu a ti rei peih lo, kei nen hi chuan phir ni mahila kan hrang hlak, kan hmel inang mah se, ze hrang hlauh kan ni," tiin min hrilh bawrh bawrh a, u Atei hi chu a rilru a ṭha tih a hriat hliah hliah.

File chungchâng kha sawi chhuah ka tum ük a; mahse, ka ngawi leh daih. Lo sawia hrilh thawt thawt kha thil tih chi ah ka ngai leh lo. 

"U Mapuia doctor hi khawi a mi nge?" Tiin ka zâwt ta zawk a.

"Delhi a mi a nia, Mama pawh vawi nga vel a kal tawh, hna nei a nih vang hian duh angin a kal zing thei lo a, Thlamuana'n a lo rawn sak mai. Ka nu leh pa'n a tir teah te khan sawiin hrilh nghal nise tun ang hi a ni miah lo ang a, treatment a la daih tawh ang, tlai khawhnuah tihian an hrilha an ti leh chûk chûk si a nih hi," ngaihdan nih loh hmel takin a ti leh a, ka fiah deuh kuar.

"A nih leh, an doctor biak pawhna tur number chu i nei thei ang em, i nau hnen aṭang talin," tia ka zawh chuan mak a tih hmel viau.

"A file velah a awm mai ang, Thlatea tihbuai khu ka duh vak lo a, tuna in chungchangah pawh hian min burbun deuh lehnghal, a zia khu a dang lutuka naupang ber mah nise ka be châk miah lo, Atuni nen an inmila kei leh Mapuia, chi hnihin kan kal," tiin khum bula damdawi indah ṭeuh chu a en lawr dan dan a, a chângin a chal a chuar leh náng a, a hmel ngun taka enin ka be buai ta rih lo.

"Eng atan nge doctor number chu i tih a?" A rawn ti thut a, "Delhi a hla em a, MSCI Zemabawkah insawnpui ka duh," ka ti tlang hmiah.

"Kei pawh tuna i rilru ang chiah kha a hmain ka pu alawm, investigation tih ṭhat leh ka rawt a; mahse, ka nu leh pain Mizoram doctor aiin tuna kan rawn hi a letin a thiam zawk, sum kan neih vanga pan thei chauh kan nih hi, tiin min hniala ka sawi nawn ta lo," a ti ve mai.

Eng eng emaw kan sawi a, u Ropuia hnen aṭangin chanchin ka hre tawh em tih min zawh chuan ka hriat loh thuin ka chhâng.

Diki'n thingpui a rawn dah a, u Atei hnenah, "Ka piin lo chhuk rawh u a ti," a ti a, "Kan la hman lo, an ti tirawh," tiin a hrilh ve lehchhawng.

In hrang chang tawh a ni bawk a, a nu leh pa a hlau over lo niin ka hria.

"Náno, eng anga nasa leh ngeiawmin ka chhungte ṭawng mah se ka û hi vuan tlat rawh aw, ka sawi tur a ni miah lo a, i hriat ngei ngei tur chu tuna Mapuia hminga awm Bawngkawna kan in sak thar saw Mapuia doctor hian hospital atan a duh a, nuai engzat man tur nge hriat a la ni lo a, hei hi ka nu leh pain chan an tum ruh tlat a, nupui a neih chuan a indan pui dawn tih hriatsa vek a ni bawk; unau zinga mipa awm chhun a nih loh avangin a chanpual liau liau leh a sak a ni a, nupui nei lovin tihian an hnenah an control phâkah awm se tih hi an duh ber, nang mah an duh loh ngawr ngawr vang che ni lovin tu hmeichhia mah an mil dawn chuang lo. An duhâm lutuka khua an hmu tawh lo a nih hi," a ti nek a, ka lo thaw hliai.

"Contract chungchang hi hriat i nei em?" Tiin ka zawt leh tawp.

"Hria e, highway thar tur contract hi hmun li-ah Mapuia'n a chang a, nuai 200 vel bill lut thei tura chhût a ni, hengte avang hian alawm natna mak deuh kum thum liam taah khan a nei anga an sawia in inneih a rem loh..chuan..." tia a sawi zawh hmain, "Náno, kan lo thleng a nia," pawn lam aṭangin u Mapuia'n a rawn ti a, u Atei a ṭawng zawm ta lo.

"Kan lo kal..." tih pahin kan chhuak nghal a, a thil sawi lai a laklawh vei nen ka ui lutuk. Ka hriat loh tam tak hriatna hun remchang a ni a, u Atei la sawipui leh ngei ka tum.

In hnuaia lo ṭhu Atuni hmel chu leh! 

A mit a hnawih dum huam a, a sam pawh a mit ai mahin a dum zawk, a hmui a senno chek thunga u Atei phirpui chu a ni ve si a, an hmaifang inang mah se, an incheina leh an landan a hrang hlauh. Kurta nalh zet a ha a, a pian a dikin a fuh vel vek, a sam dum sei ṭha tak chu hraw zet zetin a phiar a; min melh hlum mai ang tih hlauhawm khawpin a meng lian. A huai hmel hi a ni tawp mai.

"Ate, Zomuani chu i lo ngaina ṭan der elaw?" Tiin a nui lui sâng a, a âw a fiah fel ngang mai. 

"Ngaina teh reng e, ka nau thar, i âiawhtu tur a nih hi," pakhatin a ti ve hmak.

"Mama, innu tur chu a va naupangchhia ve, a tê bawk si, ani ang rual te hi chuan pasal an neih ngam ka ring lo a nia, kan inang lo hle mai, luhkhungtu i nei naupang ka ti..." antiah. A ṭawngkam a kha fak fak teh e.

"Khatiang mai mai sawi lo khan chibai rawh, Náno tia koh tur aw, Zomuanzuali a nih hi," u Mapuia'n a ti a.

"Nánovi..." tiin min deusawh tih hriat lutuk hian a nui a, ka thin tertek a chhuak ve tlat, "Atuni... a mawi bîk vak lo e," ka ti ve salh a, u Atei a nui hak.

"Ve che hian Lunglei tlâng aṭanga Aizawl tlangval hausa rawn luhkhung ngam ngattu chu i duai lovang tih a hriat sa..." Atuni'n a tih leh lai chuan, u Mapuia a lo ṭawng vat a, "Atun, duhtawk rawh, ka nupui a nih hi, nî tu tur che i nei vat dawn a, duat hle ang che," thinrim lovin a rawn ti ta a, ka ngawi zui daih.

An sawi ang ai pawhin a râpthlâk hmel zawk. Beer rim a nam huam a, a mitmeng a váp hum bawk nen ka ei zawng a ni lo sa, mahni tawka invawng ve ka ni a, eng anga Manager pawh ni se ka thengthawngah a kal ve mang tlat lo.

"Mam, innu tereuh hi nakinah a fâlin ka la bia ang, hauh ṭung lo la," a ti leh ham ham a, u Atei zawk a lo inrawlh vat, "Nia, biakna hun te chu i la ngah dawn alawm, i balh hmel em mai intifai hmasa rawh, naktukah duh leh chaw rawn ei la," kan boruak tih zangkhai tum takin a ṭawng a, ka nu leh pa an lo chhuak ve bawk a, thudangah an pakai ta rih a.

"Náno, ka inbualsan ang che aw, thil i ei tawh em?" Tiin u Mapuia'n min zawt a, ka ei tawh thu ka hrilh a, dar san awk chungin, "Ka lo chhuk leh vat ang, i duh chuan lo chho ve la," a ti leh a.

"Ho mai mai, han inbual rawh, ka lo veng ṭha ang," tiin u Atei a nui hak hak a, ani hi chu a felin a ngainat awm ngawt mai, auMami ka hrechhuak rauh rauh.

Nui suk suk chungin u Mapuia pawh inbual turin a chho ve ta a, Atuni ṭawng zawng zawng kha eng atan a tih hmel vak loh. A naute hian an zahin an hlau ru riauin a lang tho bawk si a, nupui a nei tur hi an thîk chu a nih ber hi. Anni aia min duat zâwk an hlau tepawh a ni mahna.

U Atei te unau an titi bawrh bawrh a, ka nu an sirah a ṭhu a, ka pa motor nen a chhuaka eng nge atih dawn ka hriatpui lo. 

"Zomuan, i chhungte'n lo hruai che an tum ngei dawn a, i haw ang em?" Tia Atuni'n min zawh thut chuan ka hamhaih deuh a, "Phal taka haw phawt rawh in tih chuan ka haw ang a, in phal loh chuan ka haw lo ang, mualpho huamin alawm ka lo luh ve, min hruai haw chuan min vaw ngei ngei dawn," ka lo ti a, za lutukin a nui nghek.

"Awi, he nau hi a lawmawm e, ka nu, phal takin kan haw tîr dawn lo tiraw, a ni em Ate?" Tiin a melh kual a, a la nui ṭhâ.

"A haw mai mai lovang, i pain palai tirh tur Lungleia kan chhungte a bia ang a, inrem an duh hma chuan kan kawl dawn alawm, i pa thutlûkna leh Mapuia inbiak dan a nia," ka nuin a ti ve teh tlat.

Eirawngbawl a ngai tih chhuanlamin u Atei a haw ta a, pawnah zui chhuakin, "I nau saw biak dan tur ka hre lo, a zia a dan hmel e.." ka ti sap a.

"I nih ang khan lang pawp pawp rawh, a rilru a sual lo a nia, a ṭawng hlâwk deuh leh i chhâng ve zel anga i ngawih reng chuan a zuam tulh tulh ang che, Mapuia'n a duh zia che a hre ve thova a tichhe ngam chuang lo ang che," a ti deuh duah.

"Ka chunga i ṭhatna hi ka rul seng dawn lo che a nia, auMami-ah ka chan deuh ber che," tiin ka nui hak hak a, "Mapuia hlim se, a natna theihnghilha chhungkua din ve turin ka duhpui alawm, i awm chhung a la rei loh nen a hmel hlim zia hi ka hmuh hmaih hleinem, amah chiah ring la, ani leh keimahin kan sawi a nih loh chuan midang thusawi awih duh lem suh," a ti ta a. A lan theih chhung ka thlir a, min duhsakna leh min khawngaihna hi ka hre rei ngawt ang.

In chhungah ka lut a, "Diki kha eirawngbawlpui ve rawh, nilenga room-a tawmsen reng tur a ni lo, kei pawh phir pai chungin ka che nasa ṭhin.." ka nuin a lo ti nghal a, kan inah eirawng ka bawl ve vak ngai lo tih sawilan kher ka tum lo.

"Aw le," tih leh choka pan ka rual a, ka naupaiin thlathum hmel a hmu tawh a, insawiselna ka la nei ta lo fo hi ka vanneihna a ni.

Diki nen inbe mang lovin kan che mawp mawp a, an thil dahna eng mah ka hre ve bawk si lo, a khât tâwkin Diki ka zawt leh ṭhin a, ani lah chuan, "In room ah chho teh, min tibuai vek," tiin min la hau zui. A ṭawng ring ang reng si a, ka nu a rawn dâk a, "I awmna hmun a piangah an ngeih lo che a nih ber kha, naupang lutuka pasal neih tum chu mahni inhremna a ni, indan te in han sawi veleh nghal a, awi awi eng tin nge inkhawsak ang ni" a rawn ti a.

"I tih ang hian awmpui tur nula ka zawng mai ang, u Mapuia a hausa tho alawm," ka ti a, ka ngei laklawh.

"I han zah loh dan em em hi, ka thu chu nise in inah ka dah kîr vang vang ang che," a ti leh hlawih hlawih a, ka ṭawng ta lo.

Diki pawh pui chhunzawm tawh lovin inchung ka pan a, Atuni a inbual nge ka hmu miah lo. 

"I man pawh kan la pêk fel hma hmain ka titau e i tia, Zomuanzuali zia ang hi ka ngaihtheih zawng a ni dawn miah lo," tia ka nu ala ṭawng mawlh mawlh lai chuan u Mapuia room aṭangin a lo chhuak ve chiah a, ka tum búr.

"Eng nge ni leh ta?" A ti sup a.

"Eng mah.." tiin room-ah ka lut a, min rawn zui lut ve tho.

"Sawi la, khatia i tum bûr khan i harsatna a ching fel dawn lo, i inchhir ṭan deuh em ni?" Tiin khumah a ṭhu a, ka la ngawi reng.

"Nautê, ka biak che hi..." tih pahin min rawn kuah a, inhnît hraih chung hian, "Bawngkawnah chuan awm daih ang, ka man pêk kher pawh a ngai lo," ka lo ti a.

A nui huk.

"Ka nuin a lo ânkhum leh che elaw? Engah mah ngai suh, ka tel lovin an bulah i awm tawh lo ang, ka inbual lai pawhin min zui ve zel dawn nia," tia nui suk sukin min kuah hlu hlu a, ka nui ve tho.

"I nu khu Sakei ai pawhin ka hlau zawk, a nasa si.." ka lo ti hlak a.

"Nupui nei tura min duh lohna chhan ka hrilh ang che aw," a tih chuan ka lo bu nghat a, chutah, a ṭhut dan siam remin, "Kum thum liam taa i nu hnena neih ka dil lai che khan ka ti tak tak a, kum 19 chauh ni mah la ka enkawl thei dawn che tih ka hria; mahse, i nu leh pa khan an remti lo bur a, a chhan pawh an ngaihtuah vang che a ni." Tiin min en vang vang a.

"Nupui neih ka duh thu leh i chanchin engkim i kum zât te ka nu leh pa bulah ka sawi vek a, anni pawhin naupang an ti chein nghâk rih turin min ti ve tho a; an thu ka awih ta phawt. Mahse, ka rin loh danin ka pain hma a laa ka hriat miah lohvin min lo transfer fel diam tih i hriat kha, khami ṭuma an lokal khan i nu leh pa hnenah mo atana naupang an duh loh thu te, kan kum inthlauhna leh chhuanlam chi hrang hrang hmangin i nu leh pa an lo ṭawngkhum a, keiin ka lo hre ve si lo a, i u Mami ka be ta a, thinrim taka min ânkhum hnuah nangmah tibuai lo tur che leh mâkpa atan min ît bik lo tih tlang takin a sawi a, phone i nei si loa nangmah min biak tir duh bawk si lo, Náno, kha lai huna ka rilru hrehawm zia kha.." tia thaw hulhin ka kut a rawn vuan a.

"Min transfer aṭanga thla chanve hnu lawkah ka zu in nasat vangin ka talbuai a, ka nu leh pain incheckup turin Delhi-ah min hruai ta a, test hrang hrang ka paltlang hnuin tuna ka natna Cancer hi an hrechhuak ta a ni. Mahse, min hrilh hre lovin an zêp thung, ka doctor Ibrahima chuan hlauhthawnawm a ni lo tiin min hrilh a, damdawi man to uchuak lutuk min chawh a, Ibrahima hi ka nau Thlamuana ṭhian a ni." A ti a.

"Chuan, engtin nge ka chhungte'n i damlo tih kha an lo hriat daih theih?" Tiin ka zawt a.

"Nangmahah beiseina ka la nei fan a, i result, i pass dan engkim Kimtei te nupa hnen aṭangin ka hre ve zel a, i hriat loh laia chanchin min lo hrilh zeltu chu Ruata te nupa an ni; ka la ngaihven chea ka nghâk reng che tih ka nu leh Atei hian an hre ta a, ka pa hnena sawi chhuaktu tak chu ka nu a ni, a thinrim hle a, nupui i nei duh a nih chuan sawtiang naupang nilovin i rualpui, ka ṭhianpa fanu Rinpuii hi nei rawh, tiin min kar ta a, Rinpuii hi contract ka thawh laia ka thurualpui a ni a, min duh viau ṭhin bawk," 

"Mahse, ka hmangaih chea neih ngei che ka tum tlat avangin ka pa thu hnialin Rinpuii nena kan hnathawh dun ka titawp a, ka sawi hmaih miah loh tur chu khatia doctor in min en khan Cancer ka ni tih min hrilh lo a, zu in nasat vanga thinlian angin an sawi, chuvangin zu ka nghei phah hmak, mahse, damdawi ṭha tiin chat lak miah lovin ka nauvin min lo thawn a, ka ei zel bawk a, hma ka sawn viauin ka hre bawk," 

"Ka nat zualpui lai khan aikal ka chhawr a, ka dam deuh hnuah pawh ka pa duhdan angin aikal ka chhawr zui ta a, keini tan sum a awm chuan thiltih a harsa lo, keiin contract ka thawk zui leh ta a, Bawngkawna ka in sak saw ka hming leh ka kutkawih liau liau a ni a, palai tir turin ka pa ka nawr leh ta a, chutah chuan ka hriat miah lohvin i nu leh pa nen lo inbe felin Cancer ka nih thu leh nupui nei chi ka ni lo tih an hrilh ta a, nangmah an khawngaih vang che a ni tiin i nu leh pa an hmin thlap bawk," 

Hei vang chiah hi a lo nih hi, ka nu leh pain u Mapuia chungchang an sawi ngai loha auMami pawh a ngawih tlat.

"U Ruata te nupa i biak tho te chuan min be duh tih hrilh mai tur alawm," ka lo ti a.

"Ka sawi vek, ngaihzawng i neih loh thu leh B.com i zo ṭep tih an sawi a, i nghak ta sa sa nghak chhuak rawh min ti a, an thu ka zawm zel, ka tana ṭha lo tur an sawi ngai tlat lo. Mahse, hmuh leh che ka châk em avangin ka lo zin ta a, a bâk kan awm dan chu i hriat kha, nupui nei lo tura min duh chhan ber chu ka natna vang nilovin sum tamtak ka kuta a awm vang a ni, ka nu leh pa hlawh leh an pension te chu tam tho mah se, Thlamuana'n a eiral nasa a, kan khawsak dan hi en la, kan nuamsa; chuvangin, nupui nei chiah ila ka indang dawna chu chu an ngai ngam lo, ka chanpual hi an ît tlat a ni." Fiah fakin a ti ta a.

Engkim ka man thiam ta vek. U Atei pawh khan a man thiam; a u a hmangaih a, min hmangaih tih a hre bawka hmâ a lo laksak ni berin ka hria, u Mapuia nu leh pa duhâm zia ka hriatin mak ka ti.

"Bawngkawna i in saw hralh i  tum em?" Tiin ka zawt a.

"Tum lo," a ti nghet charh.

"I cancer i ring tak tak em?" Ka ti leh a.

"Ring e, Delhi ah vawi nga kan kal tawha rinhlelh tur a awm lo; min hrilh har lutuk leh an zêp hi ka huat ber zawk a ni," a ti a.

"Lungngai miah suh, dam leh thih hi kan thu a ni lo a, investigation kan ti ṭha dawn nia, Delhi ah nilovin Mizoramah, keiman ka hruai ang che," ka ti ve ngial a, a nui hawk.

"Ka kianga i awm chuan eng natna pawh nise ka paltlang thei, kan naute hmel hmu lova kal ka tum lo," a ti zuai ruih a, ka khawngaih lutuk.

"Pathian ruat kan ni takzet a nih chuan eng mahin kan inneihna tur a dal lo ang, eng anga natna khirhkhan pawh tuar la, i tan ka awm zel ang. Hmana lehkha ṭhahnem ngai taka min zirtir ṭhin lai te kha ka ngaihtuah ṭhin; kan inngaihzawn tirha ka ât zia te, khati chung chung pawh khan min dawha min nghâk a, tunah ka hun a thleng ve chiah, i tan ka awm dawn," inringtawk taka ka ṭawng lai chuan rawn kun hniamin min fawp thut a, a la uar em em zui.

"Zanriah kan ei dawn a nia, lo chhuk rawh u," pawnlam aṭanga Diki'n a rawn tih tâkah chuan kan inthlah hlawl a, "Lehkha i thiam loh loh nen infawh leh puanhnuai thil i man chak mah mah," tiin u Mapuia a nui kur kur a, ka chum awk.

"Zomuanzual, i châk lo ang.." tih pahin ka chhuak tur ka kawr hnungah a rawn man a, "Ka tel lovin chhuk reng reng suh, an lo bauh tluar tluar mai ang che," a ti a, ka nui tawp.

Zanriah ei turin a vawikhat nan dining table kan kîl ṭhap a, ka zám ve lek lek.

Tu mitmei mah veng lovin ka ei hmiah hmiah a, ka pain, "Palai tur ka be fel tawh a, naktuk zanah an kal ang, i nu leh pa an lawm dawn miah lova a fel duak duak beisei rih suh ang che u," dam dupin a ti a, u Mapuia ka va melh zauh a, "Min rem duh loh leh tihian kan inkawl reng anga a ni mai alawm," a lo ti a, Atuni a nui tawi tak.

Chutia inbe mang lova chaw kan ei mawlh mawlh lai chuan doorbell a rawn ri a, Diki a tho vat.

"Khawiah nge kan Zomuanzuali leh Lalrinkima chu," thinrim awki vin ṭhaka ka nu ṭawng ri ka hriat chuan  ka ding chhuak hlawl a, ka thâ a khur ru nghal der der.

"Naute, tikhan lo ei rawh, keimah ka'n kal ang e," tiin u Mapuia a ding a, ka nu leh pa, Atuni pawh an tho chhuak a, chaw ei zawm lehna chi rual a ni lo. 

Common room-a lo ding te ka hmuh chuan u Mapuia phénah ka ding rawk rawk a, ka nu thinrim hmai sen ṭân leh kan mâkpa Zuala, auMami leh ka u Ropuia an lo ni a, zaidamnaa khat mitmenga ka u Ropuia'n min melhna leh mitmeia 'Eng mah sawi ve suh' tih melha min melhna chu ka chhiar thiam.

"Zomuanzual, i mualpho tam hmain i thawmhnaw la la min rawn zui ang che," ka nuin a ti a, ka ngawi reng.

"Ka sawi chu i hria em, Rinkim, i hnenah engkim kan sawi tawh kha, ka fanu nen in inzawm dawn lo," a ti leh a, u Mapuia a ṭawng ve hmain ka pa (Zoliana) a ṭawng chhuak ta a.

"In lokalna a hla si a, ṭhu hahdam phawt teh u, kan fapain in pawi a khawiha ngaihdam kan ngai takzet," a ti dam thlup a; mahse, nu Biakliani a pawr ve ta thung, "A teuh lo, ngaihdam dil reng reng suh, kan fapain nupui a ru lo a, in fanu hian a rawn pana a luhkhung tih inhria ang chu maw, a nuṭapain kan inah a rawn dah kha..." a ti ta piap piap mai a, u Ropuia ka va melha hnuailam a bih daih.

"Biaki, lo ngawi rih rawh..." ka pain a ti a, keima nu tak tak chuan u Mapuia hnunga ka ding chu min rawn pan a, "Lokal rawh le, zan hnih pawh i la riak hleinem, kan mualpho tam hmain i haw ang, Mate, lokal rawh.." dam thliamin a ti a, u Mapuia kutah ka chelh tlat thung.

"Aih, ka haw dawn lo, kan inneih inremtih hma chuan u Mapuia bulah ka awm dawn, fahrah siam ka duh lo, nu..." tiin ngenna mitin ka en a.

"Nia, ka fa hi fahrah ni turin ka phal lo a, ka theih chen chen venhim ka tum bawk," u Mapuia a ṭawng ve chuan ka nu a ner sawk.

Kan la ding ṭhup bawk si a, ka pain ṭhu a dam deuh zawka thil sawi a ṭha a tih vangin sitting room-ah kan phei ta hlawm a. U Mapuia hnaiah ka awm zel a, auMami'n min melh rum nasa.

"Kan fate pahnih chungchangah palai lo tirh kan tum rilrûk laiin nangmahni in lo thleng ta si a, tun hmaa kan boruak dah ṭhain an inneih hi remti hram ula kan duh khawp mai, kan fapa pawh a dik bik lo a, in fanuin nau a lo pai ve bawk nen ṭha te tea thil sawi a ṭha ngai e," ka rin loh deuhin ka pain a ti ta a. A ṭawng danah huat tur eng mah a awm lovin ka hria.

Ka nu a ding hluai a, "Pu Zo, kan fanu hi kan hmangaih a, a ṭhatna tur kan duh bawk, Pathian zarah fa pakhat chu kan pawmtlei ve thei ang, an inneih hi kan remti lo a ni e, min hrethiam dawn nia, Mate, i u Mami nen i thawmhnaw han la ula i chhuak teh ang u," a ti a. Ka che eih lo.

"Nu..." ka ti vak ringawt.

"Eng ti zawng pawhin kan remti dawn lo a ni mai, Zuala, Zomuani kha rawn hnuk chhuak rawh u," tih pahin a chhuak nghal hmiah a, pa Zoliana te nupa an in en tawp.

U Mapuia bula ka ṭhu chu u Zuala kan mâkpa chuan, "Náno, thuawih a ṭha lokal rawh," tiin min rawn ban a, u Mapuia a che ve phat.

"Ka hnen a lo thleng tawh a, a duh lo chung hruai theihna dan in nei lo, Ropui, ka hmaizah viau che a; mahse, i mâkpa hi hruai chhuak rawh thil ṭha lo a thleng palh ang e," a ti vawt ruih.

U Ropuia'n u Zuala hruai chhuah a tum laiin auMami'n min rawn phih thut a, "Zahpuiawm lutuk..." tih pahin ka chhîp samah a ṭhâm a, ka ṭê ṭhawt.

U Mapuia leh ka nu leh pain auMami hruai sawn an tuma kutthlâk êm chu niin an hre chiah si lo, "Zomuanzual, mihur em ni i nih?" Tiin min phih leh nawk a, chhuatah ka ṭhusawp hnawk.

U Zuala a pawr thar leh a, u Mapuia kawr âwmah a rawn ṭhâm ve ta thung, kan ri luai luai a, nu Biakliani a ṭê hlut a. 

AuMami'n min thlah duh miau si lo a, tih ngaihna ka hre tawh lo, "Atun...Mami hi..." ka ti ta ringawt a, chutah le, Atuni'n, "Kan inchhungah buaina siam hlek suh, i nau a ni tawh lo, ka nau a nih hi, i kut hmawr pawha i khawih leh chuan..." tih pahin Mami a pawt sawk a, min thlah ta.

Kan buai chhung kha minute tam a ni lo ang. A reh ta duk a, "Ropui, tihian kan hnenah awm phawt se, a haw duh lo chung nawr luih kan tum lo a nia, i farnu hi ka enkawl ṭha ang tih ka tiam a che," u Mapuia'n a ti ta a.

Ka mittui a tla fap fap a, Atuni'n min kuah a, ka sam min hui mâm sak pahin, "Ṭap duh miah suh, i u Mami te mai mai ka ngam lutuk," a ti ta a, ka ṭah nuih.

"Zomuanzual, kan tan i thi tawh, vawikhat mah ka û tiin min ko tawh suh ang che," tiin auMami a chhuak tau ta a.

U Ropuia'n min rawn kuah a, ka beng bulah, "Chhel takin aw, Mate..." a ti sup. Midang chuan an hre pha lo ang.

Kan ri hluai a, motor tlân thawm a reh tâk hnuah Atuni âwm nghengin ka ṭap ta a, ka nu leh pa an inthiarfihlim ta rih. Rei fe ka ṭah hnuah u Mapuia'n, "Atun, kan room lamah han chhohpui la, ka nu leh pa ka'n be lawk ang e," tiin ka samah chul thuakin a kalsawn ta a.

"I u kha ka ngei e, hmeichhia ve si, a ṭan che ka rin tehreng nen sual lutuk mai," Atuni'n a la ti veleh chhawng.

"Min haw kumkhua tawh dawn a nih kha..." ka ti sap a.

"Pawiti reng reng suh, kei leh Atei û hmeichhia i nei tih hrereng ang che," tiin min thlamuan a, ka lawm veng veng.

Ni e, min tuithlâr dawn mah se, Zomuanzuali hi ka thutiamah ka ding nghet tlat ang.

Mit nuai nawk nawk chungin inchungah kan chho ta a...

-B®®

Shadow of the life

B+>[BeckirafARenthleI]<+®®